ඔබත් කෙටි කාලීන අමතක වීමෙන් පෙළෙනවද?
"මේ කියපු දේවල් මේ අමතකයි. දෙයක් තිබ්බ තැන මතක නෑ. හොඳටම දන්න අයගේ නම් මතක නෑ. නම් ගම් අමතක වෙනවා." මේ වගේ සමහර සමහර පොඩි දේවල් ඔබටත් අමතක වෙනවා නේද? ඉතින් ලොකු කුඩා වයස් භේදයක් නැතිව ගොඩක් දෙනෙක් අතරේ දකින්න ලැබෙන රෝග ලක්ෂණයක් තමයි කෙටි කාලීන මතකය නැතිවීම. මේකට වෙනත් රෝගාබාධ, දුර්වලතා වගේම ජීවන රටාවේ වෙනස්කම් ද බලපාන්න පුළුවන්. ඔබ මෙම කෙටි කාලීන මතකය නැතිවීම යන රෝගයෙන් පෙළෙනවා නම් වැඩි කල් බල බලා ඉන්නේ නැතිව ඉක්මනින්ම ස්නායු විශේෂඥයින් වෛද්යවරයෙක්හමු වී ප්රතිකාර සහ උපදෙස් ලබාගන්න.
කෙටි කාලීන මතකය නැතිවීමට බලපෑ හැකි හේතු
? විටමින් හෝ තයිරොයිඩ් ආදී පෝෂණ ඌනතාවය
? නින්දේ හුස්ම හිරවීම සහ නින්ද නොයාම වැනි නින්දේ ගැටළු
? ආතතිය, කාංසාව හෝ මානසික අවපීඩනය වැනි චිත්තවේගීය ආබාධ
? සමහර ඖෂධවල අතුරු ආබාධ
? ඩිමෙන්ශියාව
? හිසට සිදු වන කම්පනයන්, තැලීම් හෝ තුවලා වැනි දේවල්
? ආසාදනයක් හෝ ගෙඩියක් වැනි මොළයේ රෝගයක්.
? ක්රියාකාරී සංජානන ආබාධ (FCD)
? මත්පැන් පානය
? දුම්පානය
? පශ්චාත් කම්පන ආතති ආබාධ (PTSD)
කෙටි කාලීන අමතක වීම් වලට ප්රතිකාර
? ප්රතිකාර වෙනස් විය හැකි අතර ඒවා ඔබේ මතකය නැතිවීමට දායක වන හේතු මත රඳා පවතී.
? මානසික අවපීඩනය හෝ නින්දේ ගැටලුවක් වැනි තත්වයක් මතකය අඩුවීමට ප්රධාන දායකත්වයක් සපයන්නේ නම්, ප්රතිකාරයේ අරමුණ වන්නේ මතක ශක්තිය නැතිවීම ආපසු හැරවීමේ අරමුණින් යටින් පවතින තත්වයට ප්රතිකාර කිරීමයි. කෙටි කාලීන මතක ශක්තිය නැතිවීම සඳහා ප්රතිකාර කිරීමේ වෙනත් ක්රම,
? ඖෂධවල වෙනස්කම්
? හිස තුවාල වීම හා සම්බන්ධ මතක ශක්තිය නැතිවීම සඳහා සංජානන හැසිරීම් චිකිත්සාව (CBT).
? රුධිර කැටි ගැසීම්, මොළයේ ලේ ගැලීම, මොළයේ ගෙඩි වැනි තත්ත්ව සඳහා ඖෂධ සහ ශල්යකර්ම
? විටමින් ඌනතාවයට ප්රතිකාර කිරීම සඳහා පෝෂණ අතිරේක ලබාදීම
? මත්ද්රව්ය හෝ මත්පැන් අනිසි භාවිතය සඳහා පුනරුත්ථාපනය කිරීම ආහාර හා ජීවන රටාවේ වෙනස්කම්
? ජීවන රටාව සහ ආහාර වේලෙහි ධනාත්මක වෙනස්කම් සිදු කිරීම මඟින් මතකය වැඩි දියුණු කරගන්න පුළුවන්. විශේෂයෙන් කෙටි කාලීන මතකය, සහ අනාගතයේදී ඔබේ මතක ශක්තිය නැතිවීමේ අවදානම අඩු කිරීමට උදව් වෙනවා.
? මොළයට රුධිර ප්රවාහය සහ ඔක්සිජන් වැඩි කිරීම සඳහා ශාරීරිකව ක්රියාකාරී වීම
? පලතුරු සහ එළවළු, ධාන්ය සහ ප්රෝටීන් මෙන්ම අඩු සංතෘප්ත මේදය, සීනි සහ ලුණු සහිත සෞඛ්ය සම්පන්න, සමබර ආහාර වේලක් අනුභව කිරීම.
? මත්පැන් පරිභෝජනය සීමා කිරීම
? දුම්පානය නතර කිරීම
? ප්රහේලිකා සහ ක්රීඩා වැනි අභියෝගාත්මක ක්රියාකාරකම් හරහා ඔබේ මොළය මානසිකව ක්රියාකාරීව සහ උත්තේජනය කර තබා ගැනීම.
? ප්රමාණවත් නින්දක් ලබා ගැනීම
? දියවැඩියාව සහ අධි රුධිර පීඩනය වැනි නිදන්ගත සෞඛ්ය තත්ත්වයන් සාර්ථකව කළමනාකරණය කිරීම සහ ප්රතිකාර කිරීම.
? දෛනික ක්රියාකාරකම් වඩා හොඳින් කළමනාකරණය කිරීමට ඔබට උදවු කිරීමට කාලසටහනක් හෝ කළ යුතු දේ ලැයිස්තුවක් නිර්මාණය කරගන තියාගන්න. නැත්නම් අමතක වුණොත්.
ඩිමෙන්ශියාව
? ඩිමෙන්ශියාව යනු පුද්ගලයෙකුගේ දෛනික ජීවිතයට බාධා කරන සංජානන සහ මනෝවිද්යාත්මක රෝග ලක්ෂණ සමූහයක් සමඟ සම්බන්ධ වූ ස්නායු රෝග තත්ත්වයක්. එය විවිධ රෝග කිහිපයක් නිසා ඇති විය හැකි අතර, හේතුව මත පදනම්ව, සමහර ඩිමෙන්ශියා රෝග ලක්ෂණ සුව කළ හැකියි.
? ඩිමෙන්ශියාවට නිශ්චිත හේතුව නම්, මොළයේ හා සම්බන්ධ ස්නායු සෛල වලට හානි සිදුවීමයි.මොළයේ කුමන ප්රදේශයට බලපාන්නේද යන්න මත ඩිමෙන්ශියාව මිනිසුන්ට විවිධ ආකාරවලින් බලපෑම් කළ හැකියි.
? අවුරුදු 65 ට වගේ ඉහල වයසකදී ඕනෙම කෙනෙකුට සෑදීමේ අවදානම තියෙනවා. වැඩිහිටියන් අතර බහුල උනත් ඕනෑම වයස් කාණ්ඩයකට හැදෙන්න පුළුවන්. ඩිමෙන්ශියාවේ රෝග ලක්ෂණ ? මතකය නැතිවීම
? ව්යාකුලත්වය
? පහසුවෙන් අතරමං වීම වැනි දෘශ්ය සහ අවකාශීය හැකියාවන් පිළිබඳ ගැටළු
? නිවැරදිව සන්නිවේදනය කිරීමේ අපහසුතාව
? දුෂ්කරතා තර්ක කිරීම හෝ ගැටළු විසඳීම
? සැලසුම් කිරීම සහ සංවිධානය කිරීමේ ගැටළු
? සංකීර්ණ කාර්යයන් සමඟ කටයුතු කිරීමට ඇති නොහැකියාව
? දුර්වල සම්බන්ධීකරණය
? පෞරුෂ වෙනස්කම්, නුසුදුසු හැසිරීම්, මානසික අවපීඩනය, කලබල වීම, කාංසාව, ව්යාකූලත්වය සහ මායාව වැනි මනෝවිද්යාත්මක වෙනස්කම්
ඩිමෙන්ශියාව සඳහා ප්රතිකාර
? ඩිමෙන්ශියා රෝගීන්ගෙන් බහුතරයක් සුව කළ නොහැකි වුවද, රෝගියාගේ නිශ්චිත තත්ත්වය සහ අවශ්යතාවලට ගැලපෙන ඖෂධ සහ ප්රතිකාර මගින් රෝග ලක්ෂණ බොහෝ විට හොඳින් කළමනාකරණය කළ හැකියි.
? රෝගය මුල් අවධියේදී හඳුනාගත් විට ප්රතිකාර බොහෝ විට වඩාත් ඵලදායී.
? ඩිමෙන්ශියාවට ප්රතිකාර නොකළහොත්, රෝග ලක්ෂණ ජීවිතයේ ගුණාත්මක භාවයට සැලකිය යුතු බලපෑමක් ඇති කළ හැකි අතර විවිධ සෞඛ්ය හා වෛද්ය සංකූලතා ඇති කරයි.
? සමහර අවස්ථාවල හෘද රෝග, දියවැඩියාව, අධික රුධිර පීඩනය, රුධිරගත කොලෙස්ට්රෝල් අධිකවීම, වකුගඩු රෝග වගේ දේවල් නිසා මේ රෝගයේ ලක්ෂණ වලට බලපෑමක් ඇති වෙන්න පුළුවන්. ඒ නිසා මේ සමඟ ම ඒවාට ප්රතිකාර කිරීම වැදගත් වෙනවා. ඖෂධවලට අමතරව CST වගේ ප්රතිකාර ක්රම භාවිතා කරලා රෝග ලක්ෂණ අවම කර ගැනීමේ හැකියාව තියෙනවා.
ලෝකයේ කොහේ සිටියත් වැදගත් දේ ගැන විස්තර සවිස්තරාත්මකව දැන ගන්න එක් වෙන්න පුවත් WhatsApp සමඟ |