ලිංගික හර්පීස් සුව කළ නොහැකිද?

ලිංගාශ්‍රිත රෝග අතර වැඩි පුරම කතා වෙන රෝග අතරේ තියෙන රෝගයක් තමයි ලිංගික හර්පීස් /Genital Herpes කියන්නේ. මොකද ඒ තරමටම මෙම රෝගී තත්ත්වය සමාජය තුළ ව්‍යාප්ත වූ රෝගී තත්වයක් නිසයි. ඉතින් අද කතා කරන්න හදන්නේ ඒ ගැන.

🛑 සාමාන්‍යයයෙන් ඇමෙරිකාව ගත්තොත්, එහි වයස 14ත් 49ත් අතර ජනතාවගෙන් 11.9% කටම හර්පීස් වැලදී ඇති බව සොයාගෙන තියෙනවා.

🛑 ඒ එක්කම වසරකට අලුතෙන් රෝගීන් 572,000ක් පමණ සොයා ගන්නා බව CDC ආයතනයට අනුව වාර්තා වෙනවා.

🛑 ලංකාව ගත්තොත් සෑම වසරකම නව රෝගීන් 3000ක් පමණ හමුවෙන බව සඳහන්.

හර්පීස් (Herpes) කියන්නේ,

⚠️ ලිංගික හර්පීස් කියන්නේ මූලික වශයෙන්ම Herpes Simplex Virus 2 (HSV 2) කියන වෛරසය මගින් මිනිසාගේ ලිංගාශ්‍රිත ප්‍රදේශවල ඇති කරන රෝගී තත්ත්වයක්.

⚠️ එය ශිෂ්ණය (Penis), යෝනිමාර්ගය (Vagina), ගුද මාර්ගය (Rectal area) වගේ ප්‍රදේශවල තමයි වැඩිපුරම ඇති වන්නේ. ඇතැම් අවස්ථාවල මුඛය ආශ්‍රිතවත් මෙම රෝගී තත්වය දකින්න පුළුවන්.

⚠️ ඒ වගේම සමහර අවස්ථාවල HSV 1 කියන වෛරස කාණ්ඩය මගිනුත් මෙම රෝගය ඇති කළ හැකි බව හඳුනාගෙන තියෙනවා. 

හර්පිස් රෝගයේ ලක්ෂණ

⚠️ හර්පීස් – Herpes කියන්නේ ගොඩක් වෙලාවට බාහිරට රෝග ලක්ෂණ නොපෙන්වන රෝගී තත්ත්වයක්.

⚠️ ඒ නිසාම මෙය රෝගයේ පැතිරීම වැඩි කරන්නත් හේතු වෙනවා.

⚠️ මෙහි ප්‍රධානම රෝගී ලක්ෂණය තමයි ලිංගාශ්‍රිතව පවතින කුඩා වේදනාකාරී තුවාල

⚠️ මුත්‍රා දැවිල්ල

⚠️ ලිංගාශ්‍රිතව ඇතිවන කැසීම්

⚠️ උණ  

ව්‍යාප්ත වන්නේ කොහොමද?

⚠️ කලින් සඳහන් කලා වගේම මෙම රෝගය සහිත පුදගලයන් බාහිරට රෝග ලක්ෂණ පෙන්වන්නේ නැතිවෙන්නපුළුවන්. එහෙම වුණොත් රෝග ලක්ෂණ රහිත පුද්ගලයෙකුගෙන් උනත් රෝගය පැතිරවීමට යම් හැකියාවක් තියෙනවා.

⚠️ ඒ එක්කම රෝග ලක්ෂණ සහිත පුද්ගලයන්ගේ තුවාල සහ ශ්‍රාව වල ලිංගික හර්පීස් ඇති කිරීමට බලපාන වෛරස තත්ත්වය අඩංගු වෙනවා.

⚠️ ලිංගික එක්වීමකදී මෙම වෛරසය අනෙක් පුදගලයාගේ ශ්ලේෂ්මල පටල හරහා ශරීර ගත වෙන්න පුළුවන්.

⚠️ අදාල එක්වීම සාමාන්‍යය ලිංගික එක්වීමක් නම් අනෙකාගේ ලිංගාශ්‍රිතවද, එය ගුද සංසර්ගයක් නම් ගුද මාර්ගය ආශ්‍රිතවද , ලිංගික එක්වීම මුඛ සංසර්ගයක් නම් අනෙකාගේ මුඛය ආශ්‍රිත්වද රෝගය ඇති විය හැකියි.

⚠️ එමෙන්ම සිප ගැනීමකින් පවා මෙම රෝගය පැතිර යාමේ හැකියාව පවතිනවා. 

හර්පීස් රෝගයේ අවධානම

⚠️ මෙම රෝගය අනෙකුත් ලිංගාශ්‍රිත රෝග වලට සපේක්ෂව වැඩියෙන් ගැටළු ඇති කරන්න පුළුවන්.

⚠️ විශේෂයෙන්ම මෙම රෝගය කොපමණ ප්‍රතිකාර කලත් සම්පූර්ණයෙන්ම සුව නොවන ලෙඩක් නිසා ජීවිත කාලයම මෙම රෝගයෙන් පෙළෙනවා සහ විඳවන්න සිදු වෙනවා.

⚠️ අනෙක් වැදගත් කරුණ තමයි මේ රෝගය නිසාම බොහෝ දෙනෙක් තමන්ගේ ලිංගික ජීවිතය අවුල් කර ගන්නවා වගේම සමහර විට තමන්ගේ සහකරු / සහකාරියටත් මෙම රෝගය පැතිරීමට දායක වෙනවා.

⚠️ ඒ වගේම මෙම රෝගය නිසා ඔබට එච් අයි වී / ඒඩ්ස් (HIV / AIDS) හැදීමේ හැකියාව 4 ගුණයකින් විතර වැඩියි.  

හර්පීස් සහ ගර්භනීභාවය

⚠️ හර්පීස් මවගෙන් දරුවන්ට සම්ප්‍රේෂණය විය හැකි ලිංගාශ්‍රිත රෝගී තත්ත්වයක්.

⚠️ මෙමගින් මලදරු උපත්, අන්ධ දරු උපත් ඇතිවිය හැකියි. 

රෝගය හඳුනා ගන්නේ කොහොමද?

🟣 මෙම රෝගී තත්ත්වය රෝග ලක්ෂණ සහ ඇතිවන බිබිලි සහ ගෙඩි වලින් හඳුනාගත හැකියි.

🟣ඊට අමතරව තුවාලයෙන් ලබා ගන්නා සාම්පල Viral culture සහ NAAT පරීක්ෂණ වලට යොමු කිරීමෙන් වඩාත් හොඳින් හඳුනාගත හැකියි. 

Herpes ප්‍රතිකාර

🟣 Herpers රෝගය සඳහා සම්පූර්ණයෙන් සුව කිරීමට සුදුසු ප්‍රතිකාර නැහැ.

🟣ඒ නිසාම රෝගය ඇතිවීම අවම කර ගැනීමට ක්‍රියා කල යුතුයි.

🟣 විශේෂයෙන් ලිංගික එක්වීමකදී සෑම විටම කොන්ඩම් (condom) එකක් භාවිතා කිරීම ඉතාම වැදගත්.

🟣 ඒ වගේම වැඩි ලිංගික සහකරුවන්, සහකාරියන් ඇසුරු කිරීමෙන් වළකින්න.

🟣 තුවාල මතු වූ විට ඒවා ඉතාම වේදනාකාරීයි. මේ සඳහා වෛද්‍යය උපදෙස් මත වේදනා නාශක වගේ දේවල් ගන්න පුළුවන්.