www. මැව්ම්කරු වු ටිම් බර්නර්ස්-ලී ගැන ‌ඔබ නොදත් දේ කෙටියෙන්...

නිතර දෙවේලේ අන්තර්ජාලය භාවිතා කරන ඔබ දන්නනාද මේ WWW යන නැතිනම් ලෝක විසිරි වියමන යන නාමය නොමැතිනම් ඔබ මෙම ලිපියද නොකියවන බව. වර්ල්ඩ් වයිඩ් වෙබ් හෙවත් විශ්ජාලයන්ගේ එකතුවක්ව ව්‍යාප්ත වියමන (කෙටියෙන් වෙබ්) යනුවෙන් හදුන්වන්නේ ඵකිනෙකට සම්බන්ධ කොට ඇති ලේඛන සමූහයකටය. මෙම‍ ලේඛන වල අක්ෂර, රූප, වීඩියෝ ආදී ඕනෑම මාධ්‍යයකින් තොරතුරු අඩංගු කළ හැකිය. මෙම ලේඛන හැඳින්වෙන්නේ අධිපාඨ ලේඛන වශයෙන් වන අතර ඵ්වා ඵකිනෙක සම්බන්ධ කිරීමට අදි බැඳි යනුවෙන් හැදින්වෙන තාක්ෂණයක් භාවිතා කරනු ලැබේ.

මෙම සෑම ලේඛනයකට ම ඵයටම අනන්‍ය වූ ලිපිනයක් ඇත. අප වෙබ් අඩවියක් නමින් හදුන්වන්නේ මෙවැනි ලේඛන ඵකතුවකටය. වෙබ් අඩවි නැරඹීම සදහා වෙබ් බ්‍රවුසරය යනුවෙන් හැදින්වෙන මෘදුකාංග වර්ගය භාවිතා කරනු ලැබේ. මොසිල්ලා ෆයර්ෆොක්ස් සහ මයික්‍රෝසොෆ්ට් ඉන්ටර්නෙට් එක්ස්ප්ලෝරර් වෙබ් බ්‍රවුසර් සඳහා උදාහරණයි. වෙබ් බ්‍රවුසරයක් විවෘත කරගෙන ඵහි ලිපිනය ලියන තීරුවේ අපට අවශ්‍ය ඕනෑම වෙබ් අඩවියක ලිපිනය ඇතුලත් කිරීමෙන් ඵම වෙබ් අඩවිය බ්‍රවුසරය තුල දර්ශනයවේ.

මෙම WWW යන නැතිනම් ලෝක විසිරි වියමන හි අතීතය ගත් කල මෙහි නිර්මාතෘ වන්නේ ටිම් බර්නර්ස්-ලී ය. ටිම් බර්නර්ස්-ලී උපත 1955 ජුනි 8 වන දින එංගලන්තයේ ලන්ඩන් හි උපත ලැබුවේය. ඔහු බ්‍රිතාන්‍ය පරිගණක විද්‍යාඥයා සාමාන්‍යයෙන් ලෝක ව්‍යාප්ත වෙබ් නිර්මාපකයා ලෙස සැලකේ. 2004 දී ඔහුට එක්සත් රාජධානියේ දෙවන එලිසබෙත් රැජින විසින් නයිට් පදවියක් සහ ෆින්ලන්ත තාක්ෂණ සම්මාන පදනම විසින් සමාරම්භක මිලේනියම් තාක්ෂණ ත්‍යාගය (යුරෝ මිලියන 1) ප්‍රදානය කරන ලදී.

ඔහුගේ දෙමාපියන් දෙදෙනාම පළමු වාණිජ පරිගණකය වන ෆෙරන්ටි මාර්ක් I හි වැඩ කළ බැවින් බර්නර්ස්-ලී වෙත පරිගණකකරණය ස්වභාවිකවම පැමිණියේය. 1976 ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්ව විද්‍යාලයෙන් උපාධිය ලැබීමෙන් පසු බර්නර්ස්-ලී එංගලන්තයේ ඩෝසෙට් හි පූල් හි පිහිටි ප්ලෙසි විදුලි සංදේශ ලිමිටඩ් හි වසර දෙකක් පරිගණක මෘදුකාංග නිර්මාණය කළේය. මෙයින් පසු ඔහු ජිනීවාහි යුරෝපීය අංශු භෞතික විද්‍යාගාරය වන CERN හි මෘදුකාංග ඉංජිනේරු උපදේශකයෙකු ලෙස 1980 ජුනි සිට දෙසැම්බර් දක්වා කාලය ඇතුළු පරිගණක කර්මාන්තයේ තනතුරු කිහිපයක් ලබා ගත්තේය.

CERN හි සිටියදී බර්නර්ස්-ලී තමා වෙනුවෙන්ම Enquire නම් වැඩසටහනක් නිර්මාණය කළේය. එය වෙනම ලිපිගොනු තුළ සහ ඒවා අතර සම්බන්ධතා අඩංගු ලිපිගොනු වල තොරතුරු ගබඩා කළ හැකිය. එය හයිපර් ටෙක්ස්ට් ලෙස හැඳින්විණි. CERN හැර ගිය පසු බර්නර්ස්-ලී ඩෝර්සෙට් හි ෆර්න්ඩවුන් හි පිහිටි ඉමේජ් කොම්පියුටර් සිස්ටම්ස් ලිමිටඩ් හි සේවය කළ අතර එහිදී ඔහු විවිධ පරිගණක පද්ධති නිර්මාණය කළේය.

1984 දී ඔහු රසායනාගාරයේ පරිගණක ජාලය සැලසුම් කිරීම සඳහා වැඩ කිරීමට CERN වෙත ආපසු ගියේය. විවිධ පරිගණක එකිනෙකා සමඟ සන්නිවේදනය කිරීමට සහ පර්යේෂකයන්ට දුරස්ථ යන්ත්‍ර පාලනය කිරීමට ඉඩ සලසන ක්‍රියා පටිපාටි සංවර්ධනය කළේය. 1989 දී බර්නර්ස්-ලී විසින් අන්තර්ජාලය භාවිතා කළ හැකි ගෝලීය අධිපෙළ ලේඛන පද්ධතියක් නිර්මාණය කිරීම සඳහා යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කරන ලදී. ඔහුගේ ඉලක්කය වූයේ පර්යේෂකයන්ට නිරන්තරයෙන් විද්‍යුත් තැපෑල හුවමාරු කර නොගෙන ඔවුන්ගේ ප්‍රතිඵල, ශිල්පීය ක්‍රම සහ භාවිතයන් බෙදා ගැනීමේ හැකියාව ලබා දීමයි. ඒ වෙනුවට පර්යේෂකයන් එවැනි තොරතුරු "අන්තර්ජාලයේ" තබනු ඇත. එහිදී ඔවුන්ගේ මිතුරන්ට ඕනෑම වේලාවක, දිවා හෝ රාත්‍රියේ එය වහාම ලබා ගත හැකිය.

බර්නර්ස්-ලී විසින් පළමු වෙබ් සේවාදායකය සහ පළමු වෙබ් සේවාදායකයා හෝ “බ්‍රවුසරය” 1990 ඔක්තෝබර් අතර කාලය තුළ ලිවීය. 1991 ගිම්හානය CERN හි වෙබ් අඩවියේ පළමු යෙදුම වූයේ රසායනාගාරයේ දුරකථන නාමාවලියයි. පරිගණක යුගයේ තාක්ෂණික ආශ්චර්යයන් සඳහා මෙය ආරම්භයක් විය. 1991 සිට 1993 දක්වා බර්නර්ස්-ලී වෙබ් අඩවියේ එවැන්ජලිස්ත සේවය කළේය. 1994 දී එක්සත් ජනපදයේ ඔහු පරිගණක විද්‍යාව සඳහා වන මැසචුසෙට්ස් තාක්ෂණ ආයතනයේ රසායනාගාරයේ ලෝක ව්‍යාප්ත වෙබ් (W3) සමුහය පිහිටුවන ලදී. සමුහය අන් අය සමඟ සාකච්ඡා කර වෙබ් සහ ප්‍රමිතීන් සංවර්ධනය සඳහා අධීක්‍ෂණය ලබා දෙයි.

1999 දී බර්නර්ස්-ලී පරිගණක විද්‍යාව සඳහා වූ රසායනාගාරයේ 3Com Founders පුටුවේ පළමු හිමිකරු බවට පත්විය. ජාතික ඉංජිනේරු ඇකඩමියේ කීර්තිමත් චාල්ස් ස්ටාක් ඩ්‍රැපර් ත්‍යාගය (2007) ඔහුගේ තවත් බොහෝ ගෞරව ඇතුළත් විය. ලෝක ව්යාප්ත වෙබ් අඩවියේ මුල් නිර්මාණය සහ අවසාන ඉරණම(2000) කෘතියේ Mark Fischetti සමඟින් බර්නර්ස්-ලී කතුවරයා විය.