කොම්පෝස්ට්,දියර පොහොර නැති තනිවම නිපදවිය හැකි සුපිරි පොහොරක් මෙන්න.
මේ දින වල රසායනික පොහොර නොමැතිව වගා කරන්න ගොඩක් අය පෙළඹිලා. දියර පොහොර වුණත් ගන්න ලේසි නැහැ. හැබැයි ඔය කිසිම රසායනික පොහොරක් නැති කාබනික පොහොර විතරක් භාවිතයට ගන්නවා නම් ගුණාත්මක වගාවක්, සහ ගුණාත්මක ආහාර වේලක් ඔබට හිමි වේවි.
කොම්පෝස්ට් පෙරලන්න ටිකක් මහන්සි වෙන්න ඕන නිසා සමහරු ඒ වැඩේට නම් කම්මැලියි. හැබැයි ඔබේ වගාවන්ට සුදුසුම දේ තමයි කොම්පෝස්ට්. නමුත් ඔබ දන්නවද සතයක වත් වියදමක් නැතුව, කිසිම ම,මහන්සියක් නැතිව ඔබට අවශ්‍ය කාබනික පොහොර ඔබටම නිපදවා ගත හැකි බව.
මුත්‍රා කියන්නේ ලෝකයේ බොහෝ රටවල් වල ගෙවතු සරු කරන්න වේගයෙන් පැතිරී යන ක්‍රමවේදයක්. මුත්‍රා වල නයිට්‍රජන්, පොස්පරස්, පොටෑසියම් වලට අමතරව ක්ෂුද්‍ර පෝෂකත් යහමින් තිබෙනවා. ඒ නිසා මෙය පසට යෙදිය හැකි ඉතාම හොඳ දියර පොහොරක්. ඒ වගේම තමයි නවීන රසායනික පොහොර සොයා ගැනීමට බොහෝ කලකට පෙර මිනිසුන් පොහොර ලෙස මුත්‍රා භාවිතා කරලා තියෙනවා.
මුත්‍රා වල අඩංගු දේවල්
මුත්‍රා කියන්නේ අපගේ වකුගඩු පිරිසිදු කිරීම සහ අපගේ රුධිරය පෙරී ඉතිරි වන දියර අපද්‍රව්‍ය නිෂ්පාදනයක්. සාමාන්‍යයෙන්, මුත්‍රා වල 95% ක් පමණ ජලය අඩංගු වන අතර ඉතිරිය සෝඩියම්, පොටෑසියම් සහ ක්ලෝරයිඩ්, යූරියා සහ යූරික් අම්ලය ඇතුළු ලවණ අඩංගු වෙනවා. මුත්‍රා වල වතුර වැඩි නිසා බොන තරමට යන්න වෙනවා. නිරෝගී පුද්ගලයෙකු සඳහා, මිනිස් මුත්‍රා වල pH අගය 6.2 ක් පමණ වන අතර එය 5.5-7.0 පරාසයක පවතිනවා. එමෙන්ම පුද්ගලයෙකුගේ ආහාර සහ මත්පැන් පානය ද ඔවුන්ගේ මුත්‍රා වල pH අගයට බලපානවා.
මුත්‍රා වල ප්‍රධාන කාබනික සංඝටකය වන්නේ යූරියා, ඇමෝනියා සහ කාබන් ඩයොක්සයිඩ් සංයෝගයක් වන අතර එය අපගේ ශරීරයේ ප්‍රෝටීන භාවිතා කළ හැකි ඇමයිනෝ අම්ල බවට බිඳ දැමීමේ අතුරු ඵලයක්. යූරියා වල නයිට්‍රජන් ඉතා ඉහළ මට්ටමක පවතින අතර එය ශාකවල නිරෝගී කොළ වර්ධනය සඳහා ප්‍රධාන අමුද්‍රව්‍යයක්. නයිට්‍රජන් වලින් පොහොසත් වීමට අමතරව, මුත්‍රා වල ද්‍රාවිත පොස්පරස් ද අඩංගු වන අතර එය ශාකවලට ක්ෂණිකව ලබා ගත හැකි අතර එමඟින් මුත්‍රා ඉක්මනින් ක්‍රියාකාරී පොහොරක් බවට පත් කරනවා.
* ස්ටොක්හෝම් පරිසර ආයතනයට අනුව (Stockholm Environment Institute), පුද්ගලයෙකුට වර්ග මීටර් 300-400 ක් හෝ දළ වශයෙන් වර්ග අඩි 3200-4300 ක් පමණ පොහොර යෙදීම සඳහා වසරකට මුත්‍රා නිපදවිය හැකියි. ගෘහ මට්ටමින් භාවිතා කරන විට, පවුලක් නිපදවන මුත්‍රා ගෙවත්තක් පවත්වා ගැනීමට ප්‍රමාණවත්. පරිමාණයෙන් සම්මත වුවහොත්, මිනිස් මුත්‍රා ප්‍රාග්ධනය කිරීමෙන් ලොව පුරා සනීපාරක්ෂාව සහ ආහාර සුරක්ෂිතතා අභියෝග යන දෙකටම මුහුණ දිය හැකි බවයි ඔවුන් පෙන්වා දෙන්නේ. |
මුත්‍රා පොහොර ලෙස භාවිතා කිරීමේ සමාජීය සහ පාරිසරික ප්‍රතිලාභ
- රසායනික පොහොරවල ප්‍රධාන අමුද්‍රව්‍යයක් වන පොස්පරස් සාමාන්‍යයෙන්, ජල පෝෂක ප්‍රදේශ වලට එකතුවීමෙන් ජල පද්ධතියේ ඇල්ගී පිපීම සහ මළ කලාප ඇතිවීමට හේතු වන බව පෙන්වා දී තිබෙනවා.
- 2014 දී, ඇම්ස්ටර්ඩෑම් නගරය පොදු මුත්‍රා ස්ථාන පිහිටුවීමෙන් සහ පැලෑටි පොහොරක් ලෙස ප්‍රතිනිර්මාණය කිරීම පිළිබඳව ජනතාව දැනුවත් කිරීමෙන් පොස්පරස් හිඟය පිළිබඳ දැනුවත් කිරීමේ ව්‍යාපාරයක් දියත් කළා. රසායනික පොහොර මිල අධික වන ලෝකයේ ප්‍රදේශ වල, පෝෂ්‍ය පදාර්ථ ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කිරීමට සහ මෙම නිදහස් සම්පත භාවිතා කරමින් සංවෘත පද්ධතියක් නිර්මාණය කිරීමට හැකිවීම වඩාත් වැදගත් වන අතර එමඟින් අපද්‍රව්‍ය නිධානයක් බවට පරිවර්තනය වෙනවා. මෙම නිදහස් සම්පත නිසා ගොවීන්ට ඔවුන්ගේ අස්වැන්න වැඩි කර ගැනීමට සහ ගෝලීය ආහාර අනාරක්ෂිත අභියෝගයට මුහුණ දීමට උපකාරී වෙනවා.
මුත්‍රා පොහොරක් ලෙස භාවිතා කරන ආකාරය
- ලොව පුරා සිටින පර්යේෂකයන් ශාක වර්ධනයට සහ නිෂ්පාදනයට මුත්‍රා වල බලපෑම පරීක්ෂණයට ලක් කළ අතර යුරෝපයේ සහ අප්‍රිකාවේ ධාන්‍ය වර්ග, දකුණු අප්‍රිකාවේ ගෝවා සහ නිවිති සහ ඉන්දියාවේ කෙසෙල් වලට මුත්‍රා භාවිතා කර සාර්ථක ප්‍රතිපල ලබාගෙන තිබෙනවා.
- ඒ වගේම කෙලින්ම වගාවට මුත්‍රා කිරීම එතරම් සුදුසු නැහැ. මොකද ශාක පත්‍ර හෝ බෝගය අමුවෙන්ම ආහාරයට ගන්නා අවස්ථාද තියෙන්න පුළුවන්. ඒ නිසා කෙලින්ම මුත්‍රා පසට යොදන්න.
- මුත්‍රා වගාවන්ට යොදන්න ඕන වතුරින් සැර බාල කරලා. ඒ කියන්නේ මුත්‍රා කොටස් 1කට වතුර කොටස් 9 ක් එකතු කරන්න ඕන.
- ඉතා කුඩා පැල වලට නම් මුත්‍රා 20 ගුණයක් දක්වා සැර බාල කල යුතුයි. ඒ කියන්නේ ඉහත10 ගුණයක් සැර බාල කරපු මිශ්‍රණයෙන් 1 කොටසක් ගෙන තව වතුර1 කොටසක් එක් කල යුතුයි.
- මුත්‍රා වල හානිකර ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් අඩංගු නැහැ. එහෙම විය හැකි එකම අවස්ථාව ඔබට ආසාදනයක් තිබේ නම් පමණයි.
- ඒ වගේම මුත්‍රා වලින් අනවශ්‍ය දුර්ගන්ධයක් එන්නෙ පැය 24 කට වඩා තබා ගත්තොත් පමණයි.
- අප වගාවට යොදන්නෙ 10 ගුණයක් තනුක කළ මුත්‍රා නිසා වගාවෙන් මුත්‍රා ගඳක් වහනය වෙන්නේ. එමෙන්ම ගස් වලට කිසිම හානියක් නැහැ. ගස් පිච්චෙන්නේ නැහැ.
- ඔබ ප්‍රතිජීවක හෙවත් ඇන්ටිබයොටික් ගන්නවා නම් එම බෙහෙත් නිමා වී දින 3 විතර යනකම් මුත්‍රා වගාවට දමන්න එපා.
- හැබැයි ගොටුකොල, කංකුං, මුකුණුවැන්න වැනි වගේ බිම් මට්ටමේ වැවෙන පලා වලට මුත්‍රා දමන්න එපා. ඒ කොළ වල ගෑවෙන්නෙ නැතුව මුත්‍රා දමන්න බැරි නිසා.
- නමුත් බටු, බණ්ඩක්කා, මිරිස් වගේ එලවලු වලටත්, වැල් යන වැටකොලු , පතෝල, කැකිරි, පිපිඤ්ඤා වගේ එලවලු වලටත් අල බහින කැරට්, බීට්,කහ, ඉඟුරු,බතල, මඤ්ඤොක්කා වගේ එලවලු වලටත් 1:10 සැර බාල කරපු මුත්‍රා යොදන්න පුළුවන්.
- ලොකු ගස් වන කෙසෙල්, පැපොල් වගේ ගස් වලටත් දමන්න පුළුවන්.
* බල්ලෙකු හෝ බල්ලෙකු මුත්‍රා කරන තණකොළ මත කහ පැල්ලම් දකින්න ලැබෙනවා. බල්ලන් සහ බළලුන් මිනිසුන්ට වඩා වැඩි යූරියා ප්‍රමාණයක් සහිත නැවුම් මුත්‍රා පිට කරන අතර එමඟින් ශාකයක් ස්පර්ශ වූ විට පහසුවෙන් පුළුස්සා දැමිය හැකියි.
* ඔබ ඖෂධ ලබා ගන්නේ නම් හෝ හෝමෝන ප්‍රතිකාර ලබා ගන්නේ නම්, ඔබේ මුත්‍රාවල රසායනික හෝ හෝමෝන අපද්‍රව්‍ය අඩංගු විය හැකියි. මෙම ක්ෂුද්‍ර දූෂක ද්‍රව්‍ය ශාක මගින් අවශෝෂණය කර පසෙහි ක්ෂුද්‍රජීවී ක්‍රියාකාරිත්වයට අහිතකර ලෙස බලපෑ හැකි බැවින් ඔබේ මුත්‍රා පොහොර ලෙස භාවිතා නොකර සිටීම වැදගත්. සාමාන්‍යයෙන් E.coli ඇතුළු බැක්ටීරියා මගින් ඇතිවන මුත්‍රා ආසාදනයක් ඔබට තිබෙනවා නම් ඒවා පොහොර ලෙස ගැනීම කොහෙත්ම සුදුසු නැහැ.
* ශුෂ්ක ප්‍රදේශවල මුත්‍රා භාවිතය, පසෙහි ලවණීකරණයට හේතු විය හැකි අතර එය හොඳින් නිරීක්ෂණය කළ යුතුයි. විවිධ ශාක පසෙහි ලුණු වලට විවිධ ඔරොත්තු දෙන නමුත් ලුණු අතිරික්ත සාන්ද්‍රණය ශාක සෞඛ්‍යයට හා වර්ධනයට අහිතකර ලෙස බලපානවා. උදාහරණයක් ලෙස කියනවා නම්, අර්තාපල් සහ ළූණු වැනි එළවළු ලුණු වලට ඉතා සංවේදී වන අතර ඔලිව් සහ බාර්ලි වලට ඔරොත්තු දෙනවා.
* නේපාලය ගොවිතැන සඳහා පාංශු පෝෂක වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා මුත්‍රා භාවිතා කිරීමේ දිගු ඉතිහාසයක් ඇති රටවලින් එකක්. නේපාලයේ මධ්‍යම උද්‍යාන විද්‍යා මධ්‍යස්ථානයට අනුව, මුත්‍රා අවම වශයෙන් සති දෙකක සිට මාසයක් දක්වා වාතය රහිත භාජනයක ගබඩා කළ යුතු අතර භාවිතයට පෙර කොම්පෝස්ට් සමඟ මිශ්‍ර කළ යුතුයි.
| ඒ හා සමානව, මිචිගන් විශ්ව විද්‍යාලය විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද 2020 අධ්‍යයනයක දී, පර්යේෂණයෙන් හෙළි වූයේ මාස කිහිපයක් පුරා මුද්‍රා තැබූ බහාලුම්වල මිනිස් මුත්‍රා වයසට යාමෙන් මුත්‍රා පොහොර ලෙස භාවිතා කිරීමේ අවදානම තවදුරටත් අඩු කළ හැකි බවයි. මෙම විශ්ව විද්‍යාල අධ්‍යයනයෙන් මාස 12-16 අතර කාලයක් ගබඩා කර තිබූ මුත්‍රා පරීක්‍ෂා කරන ලද අතර කාලයත් සමඟ ඇමෝනියා මට්ටම ඉහළ ගොස් නැවුම් මුත්‍රාවල ඇති බොහෝ බැක්ටීරියා විනාශ කරන බව සොයා ගන්නා ලදී. |
ලෝකයේ කොහේ සිටියත් වැදගත් දේ ගැන විස්තර සවිස්තරාත්මකව දැන ගන්න එක් වෙන්න පුවත් WhatsApp සමඟ |
