Human Rights - ඔබට හිමි ඔබේ අයිතිවාසිකම්.

මේ දවස්වලත් කන පිරෙන්නම ඇහෙන වචනයක් තමයි මානව හිමිකම් එහෙමත් නැත්නම් (Human Rights). මේක කාලයක් පුරාවට ශ්‍රී ලංකා තුළ වරින් වර මතුවන මාතෘකාවක්. ඉතින් මේ කතා කරන්න හදන්නෙත් මිනිස්සුන් වෙනුවෙන් වෙන් වූ ඒ අයිතිවාසිකම් ගැනයි.

"මානව පවුලක සියලුම සාමාජිකයන්ගේ නෛසර්ගික අභිමානය සහ සමාන සහ අහිමි කළ නොහැකි අයිතිවාසිකම් පිළිගැනීම ලෝකයේ නිදහස, යුක්තිය සහ සාමයේ පදනමයි." 

මානව හිමිකම් යනු මොනවා ද?  

1 වන වගන්තිය

- සියලුම මිනිසුන් නිදහස් හා සමාන ගෞරවයෙන් හා අයිතිවාසිකම්වලින් උපත ලබයි. ඔවුන් තර්කානුකූලව හා හෘදය සාක්ෂියෙන් යුක්ත වන අතර එකිනෙකාට සහෝදරත්වයෙන් යුතුව කටයුතු කළ යුතුයි.

2 වන වගන්තිය

- ජාතිය, වර්ණය, ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය, භාෂාව, ආගම, දේශපාලන හෝ වෙනත් මත, ජාතික හෝ සමාජ සම්භවය, දේපළ, උපත හෝ වෙනත් තරාතිරමක් වැනි කිසිදු ආකාරයක භේදයකින් තොරව මෙම ප්‍රකාශනයේ දක්වා ඇති සියලුම අයිතිවාසිකම් සහ නිදහස සඳහා සෑම දෙනාටම හිමිකම් ඇත.

- තවද, ස්වාධීන, විශ්වාසය, ස්වයං පාලනයක් නොවන හෝ ස්වෛරීත්වයේ වෙනත් සීමාවක් යටතේ වේවා, පුද්ගලයෙකු අයත් වන රටේ හෝ භූමියේ දේශපාලන, අධිකරණ හෝ ජාත්‍යන්තර තත්ත්වය මත කිසිදු වෙනසක් සිදු නොකළ යුතුය.

3 වන වගන්තිය

- සෑම කෙනෙකුටම ජීවත්වීමේ අයිතිය, නිදහස සහ පුද්ගලයාගේ ආරක්ෂාව ඇත.

4 වන වගන්තිය

- කිසිවෙකු වහල්භාවයේ හෝ වහල්භාවයේ තබා නොගත යුතුය; වහල්භාවය සහ වහල් වෙළඳාම ඔවුන්ගේ සියලු ආකාරවලින් තහනම් කළ යුතුය.

5 වන වගන්තිය

- කිසිවකු වධ හිංසාවලට හෝ කුරිරු, අමානුෂික හෝ අවමන් සහගත සැලකීමට හෝ දඬුවම්වලට යටත් නොකළ යුතුය.

6 වන වගන්තිය

- නීතිය ඉදිරියේ පුද්ගලයෙකු ලෙස සෑම තැනකම පිළිගැනීමට සෑම කෙනෙකුටම අයිතියක් ඇත.

7 වන වගන්තිය

- නීතිය ඉදිරියේ සියලු දෙනාම සමාන වන අතර නීතියේ සමාන ආරක්ෂාවට කිසිදු භේදයකින් තොරව හිමිකම් ඇත. මෙම ප්‍රකාශය උල්ලංඝනය කරමින් සිදුවන ඕනෑම වෙනස් කොට සැලකීමකට එරෙහිව සහ එවැනි වෙනස්කම් කිරීමට පෙළඹවීමකට එරෙහිව සැමට සමාන ආරක්ෂාවක් හිමි වේ.

8 වන වගන්තිය

- ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් හෝ නීතියෙන් ලබා දී ඇති මූලික අයිතිවාසිකම් කඩ කරන ක්‍රියාවන් සඳහා නිසි ජාතික විනිශ්චය සභා මගින් ඵලදායී පිළියමක් ලබා ගැනීමට සෑම කෙනෙකුටම අයිතියක් ඇත.

9 වන වගන්තිය

- කිසිවකු අත්තනෝමතික ලෙස අත්අඩංගුවට ගැනීමට, රඳවා තබා ගැනීමට හෝ පිටුවහල් කිරීමට යටත් නොකළ යුතුය.

10 වන වගන්තිය

- ස්වාධීන සහ අපක්ෂපාතී විනිශ්චය සභාවක් විසින්, ඔහුගේ අයිතිවාසිකම් සහ වගකීම් සහ ඔහුට එරෙහි ඕනෑම අපරාධ චෝදනාවක් නිර්ණය කිරීමේදී සාධාරණ සහ මහජන නඩු විභාගයකට පූර්ණ සමානාත්මතාවයෙන් සෑම කෙනෙකුටම හිමිකම් ඇත.

11 වන වගන්තිය

- දණ්ඩනීය වරදක් සම්බන්ධයෙන් චෝදනා ලැබ සිටින සෑම කෙනෙකුටම තම ආරක්ෂාව සඳහා අවශ්‍ය සියලුම සහතික ඇති ප්‍රසිද්ධ නඩු විභාගයකදී නීතියට අනුව වරදකරු බව ඔප්පු වන තුරු නිර්දෝෂී යැයි උපකල්පනය කිරීමට අයිතියක් ඇත.

- ජාතික හෝ ජාත්‍යන්තර නීතිය යටතේ දණ්ඩනීය වරදක් සිදු නොකළ යම් ක්‍රියාවක් හෝ අතපසුවීමක් හේතුවෙන් එය සිදු කරන ලද අවස්ථාවේ දී කිසිවකු දණ්ඩනීය වරදකට වරදකරු නොකළ යුතු ය. දණ්ඩනීය වරද සිදු කරන අවස්ථාවේ දී අදාළ වූ දඬුවමට වඩා බරපතල දඬුවමක් නියම නොකළ යුතුය.

12 වන වගන්තිය

- කිසිවකු තම පෞද්ගලිකත්වයට, පවුලට, නිවසට හෝ ලිපි හුවමාරුවට අත්තනෝමතික ඇඟිලි ගැසීම්වලට හෝ ඔහුගේ ගෞරවයට හා කීර්තියට පහර දීමට යටත් නොවිය යුතුය. එවැනි මැදිහත්වීම් හෝ පහරදීම්වලට එරෙහිව නීතියේ ආරක්ෂාව සඳහා සෑම කෙනෙකුටම අයිතියක් ඇත. 1

3 වන වගන්තිය

- සෑම ප්‍රාන්තයකම දේශසීමා තුළ නිදහසේ ගමන් කිරීමට සහ පදිංචි වීමට සෑම කෙනෙකුටම අයිතියක් ඇත.

- සෑම කෙනෙකුටම තමාගේ රට ඇතුළුව ඕනෑම රටක් හැර යාමට සහ තම රටට ආපසු යාමට අයිතියක් ඇත.

14 වන වගන්තිය

- ඕනෑම කෙනෙකුට වෙනත් රටවල හිංසා පීඩාවලින් සරණාගතභාවය ලබා ගැනීමට සහ භුක්ති විඳීමට අයිතියක් ඇත.

- දේශපාලන නොවන අපරාධවලින් හෝ එක්සත් ජාතීන්ගේ අරමුණු සහ මූලධර්මවලට පටහැනි ක්‍රියාවන්ගෙන් සැබෑ ලෙසම පැන නගින නඩු පැවරීම් සම්බන්ධයෙන් මෙම අයිතිය ඉල්ලා සිටිය නොහැක.

15 වන වගන්තිය

- සෑම කෙනෙකුටම ජාතිකත්වය සඳහා අයිතියක් ඇත.

- කිසිවකුගේ ජාතිකත්වය අත්තනෝමතික ලෙස අහිමි නොකළ යුතු අතර ඔහුගේ ජාතිකත්වය වෙනස් කිරීමට ඇති අයිතිය ප්‍රතික්ෂේප නොකළ යුතුය.

16 වන වගන්තිය

- ජාතිය, ජාතිකත්වය හෝ ආගම හේතුවෙන් කිසිදු සීමාවකින් තොරව පූර්ණ වයසේ සිටින පිරිමින්ට සහ කාන්තාවන්ට විවාහ වීමට සහ පවුලක් සොයා ගැනීමට අයිතියක් ඇත. විවාහයේදී,සහ දික්කසාද වීමේදී ඔවුන්ට සමාන අයිතිවාසිකම් හිමි වේ.

- විවාහ වීමට නියමිත කලත්‍රයාගේ නිදහස් සහ පූර්ණ කැමැත්ත ඇතිව පමණි. - පවුල යනු සමාජයේ ස්වභාවික සහ මූලික කණ්ඩායම් ඒකකය වන අතර සමාජයෙන් සහ රාජ්‍යයේ ආරක්ෂාවට හිමිකම් ලබයි.

17 වන වගන්තිය

- සෑම කෙනෙකුටම තනිව මෙන්ම අන් අය සමඟ එක්ව දේපළ හිමිකර ගැනීමට අයිතියක් ඇත.

- කිසිවකුගේ දේපළ අත්තනෝමතික ලෙස අහිමි නොකළ යුතුය.

18 වන වගන්තිය

- සෑම කෙනෙකුටම සිතීමේ, හෘදය සාක්ෂියේ සහ ආගමික නිදහසේ අයිතිය ඇත; මෙම අයිතියට ඔහුගේ ආගම හෝ විශ්වාසය වෙනස් කිරීමට ඇති නිදහස සහ තනිව හෝ අන් අය සමඟ ප්‍රජාව තුළ සහ පොදු හෝ පෞද්ගලිකව, ඔහුගේ ආගම හෝ විශ්වාසය ප්‍රකාශ කිරීමට ඉගැන්වීම, ප්‍රායෝගිකව, නමස්කාරය සහ පිළිපැදීමේ නිදහස ඇතුළත් වේ.

19 වන වගන්තිය

- අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ සහ ප්‍රකාශ කිරීමේ නිදහස සෑම කෙනෙකුටම තිබේ; මෙම අයිතියට බාධාවකින් තොරව අදහස් දැරීමේ නිදහස සහ දේශසීමා නොසලකා ඕනෑම මාධ්‍යයක් හරහා තොරතුරු සහ අදහස් සෙවීමට, ලබා ගැනීමට සහ බෙදා හැරීමට ඇති නිදහස ඇතුළත් වේ.

20 වන වගන්තිය

- සාමකාමීව රැස්වීමේ සහ ඇසුරේ නිදහසේ අයිතිය සෑම කෙනෙකුටම ඇත.

- සංගමයකට අයත් වීමට කිසිවෙකුට බල නොකළ හැකිය.

21 වන වගන්තිය

- සෑම කෙනෙකුටම තම රටේ රජයට සෘජුව හෝ නිදහසේ තෝරාගත් නියෝජිතයින් හරහා සහභාගී වීමට අයිතියක් ඇත.

- සෑම කෙනෙකුටම තම රටේ රාජ්‍ය සේවයට සමාන ප්‍රවේශයක් ඇත.

- ජනතාවගේ කැමැත්ත රජයේ අධිකාරියේ පදනම විය යුතුය; මෙම කැමැත්ත සර්වජන හා සමාන ඡන්ද බලයෙන් සහ රහස් ඡන්දයෙන් හෝ ඊට සමාන නිදහස් ඡන්ද ක්‍රියා පටිපාටිවලින් පැවැත්විය යුතු කාලාන්තර හා අව්‍යාජ මැතිවරණ වලදී ප්‍රකාශ කළ යුතුය.

22 වන වගන්තිය

- සමාජයේ සාමාජිකයෙකු ලෙස සෑම කෙනෙකුටම සමාජ ආරක්ෂණය සඳහා අයිතිය ඇති අතර ජාතික උත්සාහය සහ ජාත්‍යන්තර සහයෝගීතාවය තුළින් සහ එක් එක් රාජ්‍යයේ සංවිධානය සහ සම්පත් අනුව අත්‍යවශ්‍ය ආර්ථික, සමාජීය සහ සංස්කෘතික අයිතිවාසිකම් සාක්ෂාත් කර ගැනීමට හිමිකම් ඇත. ඔහුගේ ගෞරවය සහ ඔහුගේ පෞරුෂයේ නිදහස් වර්ධනය.

23 වන වගන්තිය

- සෑම කෙනෙකුටම වැඩ කිරීමට, නිදහසේ රැකියාවක් තෝරා ගැනීමට, සාධාරණ සහ හිතකර සේවා කොන්දේසිවලට සහ විරැකියාවෙන් ආරක්ෂා වීමට අයිතිය ඇත.

- කිසිදු භේදයකින් තොරව සෑම කෙනෙකුටම සමාන වැඩ සඳහා සමාන වැටුපක් ලබා ගැනීමේ අයිතිය ඇත.

- වැඩ කරන සෑම කෙනෙකුම තමාට සහ තම පවුලට මානව ගෞරවයට සුදුසු පැවැත්මක් සහතික කරමින් සාධාරණ සහ හිතකර වේතනයක් ලබා ගැනීමට අයිතියක් ඇති අතර අවශ්‍ය නම් වෙනත් සමාජ ආරක්ෂණ ක්‍රම මගින් අතිරේක වේ.

- තම අවශ්‍යතා ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා වෘත්තීය සමිති පිහිටුවීමට හා බැඳීමට සෑම කෙනෙකුටම අයිතියක් ඇත.

24 වන වගන්තිය

- වැඩ කරන වේලාවන් සාධාරණ ලෙස සීමා කිරීම සහ වැටුප් සහිත කාලානුරූපී නිවාඩු ඇතුළුව විවේක ගැනීමට සහ විවේක ගැනීමට සෑම කෙනෙකුටම අයිතියක් ඇත.

25 වන වගන්තිය

- ආහාර, ඇඳුම් පැළඳුම්, නිවාස සහ වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සහ අවශ්‍ය සමාජ සේවා ඇතුළුව තමාගේ සහ තම පවුලේ අයගේ සෞඛ්‍ය සහ යහපැවැත්ම සඳහා ප්‍රමාණවත් ජීවන මට්ටමක් සඳහා සෑම කෙනෙකුටම අයිතියක් ඇත, සහ විරැකියාව, අසනීප අවස්ථාවකදී ආරක්ෂාව සඳහා ඇති අයිතිය. , ආබාධිතභාවය, වැන්දඹුභාවය, මහලු විය හෝ ඔහුගේ පාලනයෙන් ඔබ්බට ගිය තත්වයන් තුළ වෙනත් ජීවනෝපායක් නොමැතිකම.

- මාතෘත්වය සහ ළමා කාලය සඳහා විශේෂ සැලකිල්ලක් සහ උපකාරයක් හිමි වේ. විවාහක හෝ විවාහයෙන් පිටත උපන් සියලුම දරුවන්ට එකම සමාජ ආරක්ෂාවක් භුක්ති විඳිය යුතුය.

26 වන වගන්තිය

- සෑම කෙනෙකුටම අධ්‍යාපනය ලැබීමේ අයිතිය ඇත. අවම වශයෙන් ප්‍රාථමික හා මූලික අවධීන්හිදී අධ්‍යාපනය නොමිලේ විය යුතුය. ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය අනිවාර්ය විය යුතුය. තාක්ෂණික හා වෘත්තීය අධ්‍යාපනය පොදුවේ ලබා දිය යුතු අතර කුසලතා පදනම මත උසස් අධ්‍යාපනය සැමට එකසේ ප්‍රවේශ විය යුතුය.

- අධ්‍යාපනය මානව පෞරුෂයේ පූර්ණ වර්ධනයට සහ මානව හිමිකම් සහ මූලික නිදහසට ගරු කිරීම ශක්තිමත් කිරීමට යොමු කළ යුතුය. එය සියලු ජාතීන්, වාර්ගික හෝ ආගමික කණ්ඩායම් අතර අවබෝධය, ඉවසීම සහ මිත්‍රත්වය ප්‍රවර්ධනය කළ යුතු අතර සාමය පවත්වා ගැනීම සඳහා එක්සත් ජාතීන්ගේ ක්‍රියාකාරකම් තවදුරටත් ඉදිරියට ගෙන යා යුතුය.

- තම දරුවන්ට දිය යුතු අධ්‍යාපනය තෝරා ගැනීමට දෙමාපියන්ට පූර්ව අයිතියක් ඇත.

27 වන වගන්තිය

- ප්‍රජාවගේ සංස්කෘතික ජීවිතයට නිදහසේ සහභාගී වීමට, කලාව රසවිඳීමට සහ විද්‍යාත්මක දියුණුව සහ එහි ප්‍රතිලාභ බෙදා ගැනීමට සෑම කෙනෙකුටම අයිතියක් ඇත.

- ඔහු කතුවරයා වන ඕනෑම විද්‍යාත්මක, සාහිත්‍ය හෝ කලාත්මක නිෂ්පාදනයකින් ප්‍රතිඵලයක් ලෙස සදාචාරාත්මක හා ද්‍රව්‍යමය අවශ්‍යතා ආරක්ෂා කිරීමට සෑම කෙනෙකුටම අයිතියක් ඇත.

28 වන වගන්තිය

- මෙම ප්‍රකාශනයේ දක්වා ඇති අයිතිවාසිකම් සහ නිදහස සම්පූර්ණයෙන්ම සාක්ෂාත් කර ගත හැකි සමාජ හා ජාත්‍යන්තර පිළිවෙලකට සෑම කෙනෙකුටම හිමිකම් ඇත.

29 වන වගන්තිය

- සෑම කෙනෙකුටම තම පෞරුෂයේ නිදහස් හා පූර්ණ සංවර්ධනය කළ හැකි ප්‍රජාවට යුතුකම් තිබේ.

- ඔහුගේ අයිතිවාසිකම් සහ නිදහස ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී, සෑම කෙනෙකුම යටත් විය යුත්තේ නීතියෙන් නියම කර ඇති සීමාවන්ට පමණක් අනුන්ගේ අයිතිවාසිකම් සහ නිදහසට නිසි පිළිගැනීමක් සහ ගෞරවයක් ලබා දීම සහ සදාචාරය, මහජන සාමය පිළිබඳ සාධාරණ අවශ්‍යතා සපුරාලීම සඳහා ය. සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සමාජයක පොදු සුබසාධනය.

- මෙම අයිතිවාසිකම් සහ නිදහස කිසිඳු අවස්ථාවක එක්සත් ජාතීන්ගේ අරමුණු සහ මූලධර්මවලට පටහැනිව ක්‍රියාත්මක නොකළ යුතුය.

30 වන වගන්තිය

- මෙම ප්‍රකාශනයේ ඇති කිසිවක්, මෙහි දක්වා ඇති ඕනෑම අයිතියක් සහ නිදහසක් විනාශ කිරීම අරමුණු කරගත් ඕනෑම ක්‍රියාවක යෙදීමට හෝ කිසියම් ක්‍රියාවක් කිරීමට කිසියම් රාජ්‍යයකට, කණ්ඩායමකට හෝ පුද්ගලයෙකුට කිසියම් අයිතියක් ඇඟවුම් කිරීමක් ලෙස අර්ථ දැක්විය නොහැක.