ඇඟ බැඳීම කියන්නේ මොකක්ද?

ඇඟ බැඳීම කියලා අහලා තිබ්බට එහෙම කරන්නේ ඇයි කියලා ගොඩක් දෙනෙක් එහෙමත් නැත්නම් සාමාන්‍ය ජනතාව දන්නේ නැතුව ඇති. ඉතින් අද අපේ නීති කතා වලට කියන්න යන්නේ ඇඟ බැඳීම ගැන.

⚖ යම් ප්‍රාදේශීය අධිකරණ බලසීමාවක් තුළ යම් පුද්ගලයෙක් විසින් සාමය කඩ කරනු ලැබීමට හෝ සාමය කඩවීමක් සිදු විය හැකියම් වරදක් කරනු ලැබීමට ඉඩ ඇති බවට හෝ අධිකරණ බල සීමාවෙන් පිටත යම් සාමය කඩ කිරීමක් කළ හැකි පුද්ගලයෙකු අධිකරණ බලසීමාව තුළ සිටින බවට මහේස්ත්‍රත්වරයෙකුට තොරතුරු ලැබුණු විටෙක සාමය රැකීම සඳහා වන බැඳුම්කරයකට පුද්ගලයෙකු ඇතුලත් කිරීමට බලය මහේස්ත්‍රත්වරයෙකුට ලැබෙනවා.

⚖ ඒ අනුව විත්තිකරුවන් වසර දෙකක් නොඉක්මවන කාලයකට සාමය රැකීමේ බැඳුම්කරයකට ඇතුලත් කිරීම සදහා නියෝගයක් ලබා දීමට මහේස්ත්‍රත්වරයාට බලය ලැබෙනවා.

⚖ මෙය පොදු ජන ව්‍යවහාරය තුළ "පොලීසියේ ඇඟ බැඳීම" ලෙස හඳුන්වන අතර මෙම නියෝගය කඩ කළහොත් සිර දඬුවම් ලබා දීමට මහේස්ත්‍රත්වරයාට බලය ඇත.

⚖ මෙම නෛතික ප්‍රතිපාදනය බොහෝවිට යොදා ගනු ලබන්නේ යම් පාර්ශවයන් දෙකක් අතර දිගින් දිගටම යම් යම් ආරවුල් ඇතිවන අවස්ථාවලදී සහ ඉදිරියේදිත් ආරවුල් ඇති වේ යැයි නිශ්චිතව අනුමාන කළ හැකි අවස්ථාවල දී තවදුරටත් පොලීසියට ඒවා විසදීමට නොහැකි තත්වයක් උද්ගත වී පොලීසිය විසින් අපරාධ නඩු විධාන සංග්‍රහයේ 81 වගන්තිය යටතේ අධිකරණයට කරුණු වාර්තා කිරීම හේතුවෙන්.

⚖ නමුත් අධිකරණයට සෑහීමකට පත්වන හේතු ඉදිරිපත් කිරීමට විත්තිකරට හැකි වුවහොත් ඇඟ බැඳීමක් සිදු කරන්නේ නැහැ.

⚖ අපරාධ නඩු විධාන සංග්‍රහයේ 303 වගන්තිය යටතේ අත් හිටවූ සිරදඩුවම් ලබා දීමද පොදු ජන ව්‍යවහාරයේ "ඇඟ බැඳීම" ලෙස හඳුනවා.කෙසේ වෙතත් මෙම වගන්ති දෙක සපුරා වෙනස්.

⚖ අපරාධ නඩු විධාන සංග්‍රහයේ 303 වගන්තිය යටතේ අත් හිටවු සිරදඩුවමක් ලබා දීමක් සිදු කරනු ලබන්නේ චෝදනා පත්‍රයක් ගොනු කිරීමෙන් අනතුරුවය.එහිදී අත් හිටවු සිරදඩුවමක් ලබා දීමට අධිකරණයක් යම් යම් කරුණු සලකා බලයි.

⚖ ඒ අතර මුල් අවස්ථාවේදීම වරද පිළිගැනීම,වරද බරපතලකමින් අඩුවීම,පෙර වැරදි හෝ පවතින නඩු නොමැතිවීම සහ විත්තිකරු වරද පිළිබඳ අවංකවම පශ්චාත්තාප වීම වැනි කරුණු ප්‍රධාන වෙනවා .

⚖ යම් වරදකට දඬුවක් අත් හිටුවීමේදී අවම අවුරුදු 05 කට අත් හිටුවිය හැකි අතර එම කාලය තුළ වෙනත් වරදක් සිදු කොට වරදකරුවෙකු වුවහොත් පෙර නියම කරන ලද අත් හිටවු සිරදඩුවම් ක්‍රියාත්මක කිරීමට අධිකරණයට බලය ඇත.

⚖ නමුත් ලංකාව තුළ සංස්ථාපනය වූ ඕනෑම අපරාධ වරදකට අත් හිටවූ සිරදඩුවම් ලබා ගැනීමේ හැකියාවක් නොමැති නිසා යම් ආකාරයකින් චෝදනාවලට වරද පිළිගැනීමට සූදානම් වන්නේ නම් එය නීතීඥවරයෙකගේ උපදෙස් මත කළ යුතුයි.  

- නීතීඥ සාරංග වාදසිංහ -